Ειδικό Παιδαγωγικό ή Ειδική Διαπαιδαγώγηση είναι το εξατομικευμένο πρόγραμμα παιδαγωγικής παρέμβασης με στόχο την αποκατάσταση των μαθησιακών δυσκολιών. Απευθύνεται σε παιδιά και εφήβους που αντιμετωπίζουν Μαθησιακές Δυσκολίες.
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, όπου ανήκουν η Δυσλεξία, η Δυσορθογραφία και η Δυσαριθμησία.
Γενικευμένες Μαθησιακές Δυσκολίες, που παρουσιάζονται σε μαθητές είτε με νοητικό προφίλ χαμηλότερο του φυσιολογικού, είτε προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια ή έχουν φοιτήσει ελλιπώς εξαιτίας σοβαρών λόγων υγείας, κοινωνικών ζητημάτων και άλλων σοβαρών παραγόντων.
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ πολύ συχνά εμφανίζουν παράλληλα ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.
Συναισθηματικές Δυσκολίες, όπως το υπερβολικό άγχος, η κατάθλιψη, η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή λόγω αγχογόνων καταστάσεων, όπως θάνατο στην οικογένεια, διαζύγιο, αρρώστια, αλλαγή σχολείου, κτλ.
Η αξιολόγηση-διάγνωση των Μαθησιακών Δυσκολιών πραγματοποιείται διεπιστημονικά εξετάζοντας το ιστορικό του παιδιού, εκτιμώντας ποιοτικά τις επιδόσεις του στην ανάγνωση, την κατανόηση, την γραφή-ορθογραφία, την γραπτή έκφραση και την αριθμητική, χορηγώντας σταθμισμένα τεστ, συγκεντρώνοντας πληροφορίες από τον εκπαιδευτικό της τάξης του παιδιού και ελέγχοντας τα σχολικά τετράδια.
Η αποκατάσταση των μαθησιακών δυσκολιών πραγματοποιείται μέσα από το σχεδιασμό ενός εξατομικευμένου προγράμματος παρέμβασης. Οι βασικές αρχές της μεθοδολογίας του ειδικού παιδαγωγικού προγράμματος περιλαμβάνουν: